ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE TEKNİK DÜZENLEMELER KANUNU YÜRÜRLÜĞE GİRDİ

12 MART 2021’DE YÜRÜRLÜĞE GİREN 7223 SAYILI “ÜRÜN GÜVENLİĞİ VE TEKNİK DÜZENLEMELER KANUNU” İLE İŞ HAYATINDA NELER DEĞİŞECEK?

7223 Sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu, 12 Mart 2021 itibariyle yürürlüğe girdi ve 4703 Sayılı Kanun’un yerini alıyor.

Peki, yeni kanun ile iş hayatımızda operasyonel olarak neler değişecek?

Neden Yeni Bir Kanun?

AB mevzuatındaki gelişmelere uyum sağlamak
Günümüzdeki teknolojik gelişmelerle PGD faaliyetlerini uyumlaştırmak (e-ticaret denetimleri vb.)
Uygulamadan kaynaklanan ihtiyaçları gidermek (izlenebilirlik, üretici-dağıtıcı ilişkisi vb.)
4703 sayılı Kanun’da yetersiz kalan yaptırım ve önlemlerin yeniden düzenlenmesi

Getirilen Yeni Değişiklikler Nelerdir?

İktisadi Aktörlerin Sorumluluklarının Ayrıştırılması ve Netleştirilmesi

Piyasaya ürün arz eden iktisadi işletmecilerin (imalatçı, ithalatçı, yetkili temsilci ve dağıtıcılar) ürün güvenliğine ilişkin rolleri ayrı ayrı tanımlanmış ve sorumlulukları netleştirildi.

İzlenebilirlik

Güvensiz ürünün asıl sorumlusuna ulaşılabilmesi için ürünün izlenebilirliğine ilişkin düzenleme yapıldı (Madde 12).
Ürünü piyasada bulunduran her bir iktisadi işletmeci ürünü kimden aldığını ve kime sattığını (iktisadi işletmecileri) yetkili kuruluşlara beyan etmekle yükümlü kılındı (70bin TL’ye kadar cezai yaptırım).
Yetkili kuruluşlarca veya zarar gören tarafından talep edildiğinde kendinden bir önceki iktisadi işletmecinin iletişim bilgilerini beyan edemeyen dağıtıcılar, imalatçı olarak kabul edilecek.
İzlenebilirlik yükümlülüğü bir ürünü elektronik ortamda piyasaya arz eden veya bulunduranlar, aracı hizmet sağlayıcıları ile radyo ve televizyon gibi medya hizmet sağlayıcıları için de geçerli.

Ürün Sorumluluğu Tazminatı

Ürün sorumluluğu tazminatı, ile ürünün bir kişiye veya bir mala zarar vermesi halinde, bu ürünün imalatçısının veya ithalatçısının zarardan dolayı tazminat ödemek ile yükümlü olmasını düzenliyor (Madde 6).
Yapılan düzenleme ile uygun olmayan bir ürünün sebep olduğu zarara ilişkin birden fazla iktisadi işletmecinin tazminat yükümlülüğü doğuyor ise tüm iktisadi işletmeciler müteselsilen sorumlu olacak.
Tazminat talebi zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten itibaren 3 yıl ve her halde zararın doğduğu tarihten itibaren 10 yıl içinde yapılabilecek.
Tazminat miktarının belirlenmesinde 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu hükümleri uygulanacak.

Türk Malı İmajının Korunması

Türk malı imajının dış pazarlarda korunması amacıyla ihracat dar kapsamlı olarak Kanun’a dahil edildi. 4703 sayılı Kanun, ihraç ürünlerini tamamen kapsam dışında tutuyordu.
AB üyesi ülkeler dışındaki ülkelere ihraç edilen veya ihraç edilmesi hedeflenen ürünler bu Kanun kapsamı dışında; ancak bu ürünlerin de güvenli olması, tağşişe konu olmaması ve ürüne ilişkin işaretleme, etiketleme ve belgelendirmenin alıcıyı yanıltmayacak şekilde yapılması zorunlu.
Uygunsuzluğa konu ürünün gerçekleşen FOB bedelinin %5’inden %25’ine kadar tekabül eden miktarda Türk lirası idari para cezası söz konusu.

E-Ticarette PGD

Yeni Kanun ile piyasaya arz edilen veya piyasada bulundurulan uygun olmayan bir ürünün internet üzerinden satışının yapılması halinde, yetkili kuruluş aracı hizmet sağlayıcıya içeriğin çıkartılması için bildirimde bulunabilecek.
İçeriğin yirmi dört saat içerisinde aracı hizmet sağlayıcı tarafından çıkartılmaması halinde yetkili kuruluş uygun olmayan ürüne ilişkin içeriğe erişimin engellenmesine karar verilebilecek.
Yetkili kuruluş, uygun olmayan bir ürünün televizyon veya radyo üzerinden tanıtım ve satışının durdurulmasını medya hizmet sağlayıcısından isteyebilecek.
İnternet, radyo ve televizyon gibi uzaktan iletişim araçları üzerinden satın alınan ürünler numune olarak değerlendirilebilecek.

Cezalarda Caydırıcılık Arttırıldı

Belirlenen idari para cezaları alt ve üst sınır arasında 10 katlık bir fark olacak şekilde düzenlendi.
Alt ve üst sınır arasında uygulanacak idari para cezalarında yetkili kuruluşlar hakkaniyete uygun olmasını teminen, cezaya konu aykırılığın büyüklüğü ve yaptırım uygulanacak gerçek veya tüzel kişinin ekonomik durumunu da dikkate
Piyasaya uygunsuz ürün arz edilmesinin önlenmesi amacıyla idari para cezalarına tekerrür hükmü de getirildi. Uygunsuzluğun 2 yıl içinde tekrarı halinde, her tekrar için bir önce verilen idari para cezasının iki katı olarak uygulanması (Ör: Teknik düzenlemelerin veya genel ürün güvenliği mevzuatının ürün güvenliğine ilişkin hükümlerine aykırı hareket edenlere 000-500.000 TL. arasında)

İşaretleme ve Dokümantasyon Uygunsuzluğundan Dolayı Doğrudan İdari Para Cezasının Uygulanması

Teknik dosyanın olmaması veya eksik hazırlanması (Ceza: 20-200 bin)
Uygunluk beyanının bulunmaması
Uygunluk işaretlerinin uygun olmaması
Parti, seri numarası, model, imalatçı adı, adresi vb. bilgilerin ambalajda bulunmaması (7-70 bin)
Montaj, kurulum, bakım ve güvenlik kurallarının Türkçe olmaması
Test raporlarının gerçeğe aykırı düzenlenmesi
Bu gibi durumlarda doğrudan idari para cezası uygulanacak ve ayrıca düzeltici önlemlerin alınması istenecek.

Ürünlerin Geri Çağrılması

Yeni Kanun ile iktisadi işletmeci ürünü teslim eden nihai kullanıcıya aşağıdaki seçeneklerden en az birini sunmakla mükellef kılındı:

Ürünün geri çağrılmasına yol açan sorunun giderilmesi.
Ürünün teslim tarihindeki perakende satış değerinin ödenmesi.
Ürünün, teknik düzenlemesine uygun, güvenli ve eşdeğer bir ürünle değiştirilmesi.

Ayrıca, ürünün geri çağrılmasıyla ilgili tüm masraflar ürünü geri çağıran iktisadi işletmeci tarafından üstlenilecek ve iktisadi işletmeci, nihai kullanıcıya ek bir maliyet yüklemeden ürünü zamanında ve kolaylıkla teslim edebilmesi için gerekli koşulları sağlayacak.

Dağıtıcının Ürünü İade Etmesinin Teşviki Sağlandı

Yen Kanun ile birlikte Kanun’da belirtilen sorunlulukları yerine getirip piyasadan çekilen ürünü teslim eden dağıtıcı, ürünün piyasadan çekilmesine yol açan sorunun giderilmesini imalatçı veya ithalatçıdan isteyebilecek (Madde 21).

Dağıtıcının talebi karşısında imalatçı ya da ithalatçının aşağıda seçeneklerden birini dağıtıcıya sunması gerekiyor:

Mümkün olması durumunda ürün uygun hale getirilmesi ve dağıtıcıya teslim edilmesi,
Ürünün işlevsiz hale getirilmesi veya imha edilmesi gerektiği hallerde, ürünün satış değerinin ödenmesi veya ürünün teknik düzenlemesine uygun güvenli ve eşdeğer bir ürünle değiştirilmesi.
Dağıtıcıların uygunsuz ürünleri herhangi bir zarara uğramadan ürünün imalatçısı veya ithalatçısına iade etmesi.

Önlemlerin Duyurulması Etkinleşti

4703 sayılı eski Kanun’da yetkili kuruluşça yapılacak duyuruların ülke genelinde dağıtımı yapılan 2 gazete ile ülke genelinde yayın yapan 2 televizyon kanalında ilanı yeterliydi. Ancak, gelişen teknoloji ile birlikte uygulamada bu yolun etkili ve uygun bir şekilde işlemediğine karar verildi.

Yeni Kanun gereğince:

İktisadi işletmeci ürünün risk içermesi durumunda ürünün içerdiği riskleri ve aldığı önlemleri zamanında ve etkili bir şekilde duyurmakla yükümlü.
Bu duyuru riskli ürün, tehlike, iktisadi işletmeciye ulaşma yolları ve kullanıcının alabileceği önlemler hakkında açık, anlaşılır ve yeterli bilgiyi sağlamalı.
Yetkili kuruluşun yeterli görmemesi halinde duyuruyu tekrarlatması ve kullanılan duyuru yönteminde ve şeklinde değişiklik isteme yetkisi de bulunuyor.